الگوي معيشت و سكونت

در سال 1385، جمعيت روستاي حاجي بكنده 880 نفر گزارش شده است.
درآمد اكثر روستاييان، از فعاليت‏هاي زراعي، باغداري، دامداري، صيادي و خدماتي تأمين مي‏شود. محصول عمده زراعي روستاي حاجي بكنده، برنج است ولي باقلا، خيار و كدو نيز در آن به عمل مي‏آيد.
صيادي از ديگر فعاليت‏هاي اقتصادي مردم روستاست كه زير نظر سازمان شيلات به صيد انواع ماهي‏هاي سفيد، كپور، آزاد، سياه كولي، كاس كولي، كيلكا و نيز به صيد ماهي‏هاي خاوياري مانند فيل ماهي، چالباش و ازون برون مي‏پردازند. دامداري به شيوه سنتي متداول است و پرورش طيور خانگي مانند مرغ، اردك و بوقلمون در روستا رواج دارد.
روستاي حاجي بكنده بافت مسكوني پراكنده‏اي دارد و به صورت خطي گسترش يافته است. اكثر خانه‏ها به سبك مدرن و به صورت ويلاها و سوئيت‏هاي زيبا بازسازي و نوسازي شده‏اند. مصالح به كار رفته در آن‏ها غالباً شامل سيمان، آجر، گچ، ورق گالوانيزه، تيرآهن و امثالهم مي‏باشد.
ساخت سوئيت‏هاي زيباي روستايي در حياط خانه‏ها به منظور اجاره به گردشگران، نشانه رونق گردشگري روستايي حاجي بكنده است

كشتي گيله مردي از جمله مسابقه اي است سنتي از قديم الايام در گيلان معمول بوده و هنوز هم هست ودر قسمتي از مازندران ودر بيشتر نقاط گيلان مرسوم ميباشد وقدمت آن به ساليان قبل از حمله مغول به ايران مي رسد در آغاز پيدايش اين كشتي شايد حالت تمرينات تدافعي و تهاجمي در برابر متجاوزان به منطقه را داشته وبه مرور زمان بصورت حركات نمايشي در آمده است و بيشتر در مراسم ها و جشن ها و فراغت از كار انجام ميشود .

در زمان برگزاري مسابقات از طريق پيك روز مدت ومحل مسابقات كشتي اعلام مي شود تا داوطلبان و مردم حضور بهم رسانند و براي اين منظور منطقه وسيعي (ميدان) كه وسعت آن در تناسب با گنجايش تماشاگران باشد در نظر مي گيرند . اطراف مسابقات كشتي را با استفاده از پايه هاي چوبي و پوشش هايي نظير گوني محصور ويكطرف آن را جهت رفت وآمد باز نگه ميدارند مراسم كشتي با نواختن طبل وسرنا آغاز شده و كشتي گيران قبلا شلوار خود را كه لاسپاره نام دارند به پا ميكنند و پهلوانان دسته دسته لخت شده ودر فضاي پپپپپپپآزاد ميدان قدم ميزنند و آغاز كارشان با نيايش است در چهار جهت ميدان گشتن با حالت خضوع و خشوع و احترام به تماشاچيان نشانه خود را حقير شمردن ودر خدمت مردم بودن است . آنگاه كشتي گيران نيم تنه خود را مي پوشند بعد يك يا دو تنگوله از يك دسته نيم تنه هاي آنان را در آورده ودر ميدان راه ميروند ويك با دو تنگوله از يك دسته ديگر برخواسته و مبارزه ميطلبد بعد از اتمام كار تنگوله ها يك پهلوان برخواسته و شروع به راه رفتن در طول و عرض ميدان را ميكند و به موازات هم از جلو تا ده قدم راه ميروند وبعد به عقب برميگردند  و بعد كشتي گيران با هم دست وپنجه نرم ميكنند . اين كشتي مخلوطي از كشتي آزاد و كج وجودو و كاراته مي باشد يك كشتي گير اگر هر يك از اعضاي بدن به استثناي پاي حريف را به زمين برساند برنده است . كشتي گير برنده بطرف جلوي تماشاچيان پرش ميكند ودوران جمع ميكند وبه رسم جوانمردي وپهلواني دوران را به آدم هاي فقير تقديم ميكند .

 در نصيرمحله هم از قديم تا به حال اين ورزش علاقه مندان زيادي دارد واز پهلوانان اين ورزش ميتوان به پهلوان يقوب روستا و زنده ياد  پهلوان عطا الله رجبي وزنده ياد پهلوان اسماعيل اماني و  پهلوان نصرت محمودپور و... نام برد . اميدواريم كه ماهم اين ورزش را هميشه زنده نگه داريم و با حمايت از جوانان باعث رشد وترقي اين ورزش در استان باشيم

" بخوانم من امام اولين را                  شه كشور اميرالمؤمنين را

وصي جانشين يعني علي را              به ياسين و الف لام و به فيروز

دهيد مژده كه آمد عيد نوروز                امام دومين هم دسته گل

شفاعت مي كند او بر سر پل              اما سومين شاه جهان است

بود نامش حسين شاه يگانه و . . . ".

آنها اين اشعار را تا امام دوازدهم تكرار مي كنند.

" امام دوازدهم مهديش نام است           تمامي كل عالم را امام است

بدانيد حضرت صاحب الزمان است           به ياسين و الف و لام و به فيروز

دهيد مژده كه آمد عيد نوروز                خدايا صاحبخانه را خوشحال گردان

جوانان را داماد گردان                         عروسش صاحب اولاد گردان

به ياسين و الف و لام و فيروز                دهيد مژده كه آمد عيد نوروز

هوا سرد است و بگرفته صدايم             كه چند تا تخم مرغ باشد دوايم

ايا همشيره فرخ لقايم بكش زحمت بيار عيدي برايم

جوانب خير ببينيد از دعايم و . . . ".

نوروزخوانها كه در گذشته خبردهندگان و پيام آوردن نوروز بودند امروزه در بسياري از مناطق روستايي و كوهستاني كار خود را ادامه مي دهند.

نوروزخوانها معمولاً در شب حركت مي كنند و فانوس و چماق همراه دارند.آنان از فانوس براي ديدن راه و از چماق براي زدن حيواناتي نظير سگها و شغالها استفاده مي كردند و از محله اي به محله ديگر و از خانه اي به خانه ديگر سر مي زدند.

بنابراين نوروزخوانها در جلوي هر خانه شعرهايي براي خوشامد صاحبخانه مي خواندند مثلاً دعا مي كردند پسرهاي خانه داماد شوند و روزي سعادت و نيكبختي براي اهل خانه آرزو مي كردند كه صاحبخانه ها هم هديه اي مانند تخم مرغ، برنج، شيريني، پول و . . . به نوروزخوانها مي دادند.

گروه نوروزي خوانها معمولاً از سه نفر تشكيل مي‌شود يكي از آنان سرخوان است شعر مي‌خواند و بيشتر شعر نوروز و نوسال را كه اينطور شروع مي‌شود مي‌خواند:

" فصل بهاران آمده گل در گلستان آمده   مژده دهيد اي دوستان نوروز سلطان آمده "  و آن دو نفر ديگر هم اين شعر را تكرار مي‌كنند. يكنفرشان كوله‌باري هم بر دوش دارد كه هداياي مردم را در آن جمع مي‌كند شاخه‌هايي از درخت شمشاد نيز به همراه دارند كه به صاحب‌خانه‌ها مي‌دهند و برايشان دعا مي‌كنند.

مردم آمدن نوروزي‌ خوانها را به خانه‌هايشان خوش‌ شگون مي‌دانند و به آنان برنج، شيريني، تخم‌مرغ، پول و چيزهاي ديگر مي‌دهند

نوروزي خواني  بخش مهمي از موسيقي آئيني و مذهبي گيلان است

بدين ترتيب نوروزخواني، آئيني مربوط به نوروز است كه در نواحي مختلف به شكلهاي گوناگون اجرا مي شود اين آئين در دو سوي البرز به خصوص در مازندران، گيلان، كومش و طالقان به وفور يافت مي شود و در حقيقت بخش مهمي از موسيقي آئيني، مذهبي دو سوي البرز را تشكيل مي دهد.

نوروز خواني در مناطق مختلف با نامهاي نوروز نو سال، امام خواني، بهار خواني، نوروز نامه و... معروف است و پيشينه و ريشه اين آئين تا دوران قبل از اسلام قابل رديابي است.

بدين ترتيب كارشناسان و صاحبنظران از نحوه شرايط اجراي نوروزخوانها و تطبيق آنها با محيط مي گويند:" شايد بتوان گمان داشت كه حرفه اي بودن اين مراسم و ايجاد درآمدي براي بهار خوانها از علل اصلي تطبيق آنها با شرايط و خواست مذهبي مردم براي ادامه كار نوروز خوانهاست.

از آيين هاي موسيقايي غيرمذهبي كهن ديگر همچون " آرش تيرانداز" ، " تيرما سيزده " و " ستايش چراغ " در شامگاهان كه توسط افراد هر خانواده اجرا مي شد به دليل غيرحرفه اي بودن و عدم وجود جنبه ها و انگيزههاي مالي به فراموشي سپرده شد.

اما در حقيقت منع مذهبي دليل مقبول تري براي فراموشي آئينهاي غيرمذهبي است و نوروزي ها به دليل استفاده از روايات و نقل مذهبي ماندگار شدند.

" مشحون " نيز در كتاب تاريخ موسيقي خود مي نويسد: " سرودهاي نوروزي كه با آهنگ مخصوص در گيلان، مازندران و گرگان در پيش باز سال نو و نوروز مي خوانند ظاهراً سابقه بسيار قديمي دارد".

با اين وصف نوروز خوانيها از نظر مضمون و نحوه اجرا به بخشهاي مختلفي همچون امام خواني، توصيف خواني، مدح خواني، هجوخواني، بداهه پردازي و... قابل تقسيم است.

امام خواني تقريباً در تمام نمونه هاي شنيده مي شود. نوروزخوان از مدح معصومين و امامان كار خود را آغاز مي كند. ذكر ۱۲ امام و خصوصيات آنان در اغلب نوروزي ها مشاهده مي شود در ميان برخي از روايتها ذكر امام حسين(ع) و مصائب او و خاندانش مفصل تر تشريح شده است.

در برخي مناطق، در پايان اين بخش از برخي داستانها و روايتها نظير قصه آدم و حوا، حضرت ابراهيم و... نيز استفاده مي شود.

توصيف خواني، وصف بهار و طبيعت، رستاخيز زمين و ستايش پاكي و نيكي بخش ديگري از آيين نوروز خواني است. معمولاً اين بخش با تغيير ملودي همراه است، ستايش و توصيف بهار و طبيعت ممكن است توسط ترجيع خوانها در ميان بخشهاي ديگر نيز خوانده شود.

مدح خواني و هجوخواني از ديگر مراحل نوروزي خواني است  كه به انعام و خلعت مي انجامد وهمچنين امكان ادامه طنز، هجو، ستايش و مدح را براي نوروز خوان فراهم مي آورد، دريافت انعام، مدح و عدم آن، هجو و سخره را براي صاحبخانه به دنبال دارد.

بداهه پردازي، موقعيت اجرا، شرايط و مكان اجراي آيين و نحوه انعام صاحبخانه نوروز خوان را در شرايطي قرار مي دهد تا با توجه به موارد ذكر شده اجراي خود را با شرايط تطبيق دهد.

حافظه قوي، توان اجرايي و بداهه سرايي از ويژگيهاي مهم يك نوروز خوان است

حافظه قوي، توان اجرايي و بداهه سرايي به خصوص در زمينه خلق شعر مناسب از ويژگيهاي مهم يك نوروز خوان است. همچنين گرفتن انعام، در برخي مناطق براي نوروزخوان امري نكوهيده بوده پس به مهاجرت مي پرداخت تا در منطقه اي ديگر به انجام آيين بپردازد.

تسلط نوروز خوانان كومش به زبان طبري و نوروزخوانان طالقان به گيلكي و طبري به حضور آنان در گيلان و مازندران مي انجاميد اين مسئله سبب انتقال بخشي از فرهنگ شفاهي و سنتهاي موسيقي در دو سوي البرز بوده است. همينطور مجالس نوروزخواني مجموعه اي از عقايد، آداب و رسوم، شادي، انتقاد و اطلاع رساني را در خود جاي داده است.

توصيف و بازگويي احساسات مردم در بازنگري بهار و نوروز، تبليغ افكار آييني و اعتقادات مذهبي، بازگويي وقايع ناگوار سياسي - اجتماعي به شيوه تمثيلي و كنايي و غالباً در قالب طنز و هجو به منظور انتقال اخبار و وقايع از نقطه اي به نقطه اي ديگر از ديگر مزيتهاي نوروز خواني است.

گردش ملودي در نوروزيها ساده و روان است. راويان اين نوع موسيقي از ميان مردم عادي برخاسته و موسيقيدان حرفه اي نبودند و اين خود به سادگي اجرا انجاميده است.

هر بخش از جمله اي كوتاه تشكيل شده كه تكرار مي شود و گاه به خاطر انطباق با شعر گردش ملودي  مختصر تغييري مي يابد در هر منطقه آوازهاي نوروزخوان از آوازهاي منطقه تأثير پذيرفته است.

دامنه صوتي كوتاه  آن را از ساير موسيقيهاي آوازي متمايز مي كند ضمن آنكه در برخي مناطق فرم و ساختار اجرا به آن حالتي غيرملوديك مي دهد.

با اين حال  استفاده از همخواني، به صورت سؤال و جواب، ويژگي بسياري از نوروزيهاست.  نوروز خواني كاملاً آوازي بوده و در اجراي آن از هيچ سازي استفاده نمي شود.

پرواز هماي (ترانه سرا و خواننده)

نادر افشاريان (نويسنده)

ابراهيم شكري (شاعر)

يوسف طيّبي (شاعر)

حسن احمدي نژاد (شاعر)

هوشنگ اقدامي (شاعر)

نادم شفتي (شاعر)

منبع: از

تاب تاريخ شفت اثري از استاد ارجمند جناب آقاي نادر افشاريان- ويكي پديا - و بلاگ زيبايShaftCity.Persianblog.ir

كتابخانه عمومي شفت

در سال 1346 در شفت اقدام به تاسيس كتابخانه عمومي شد .در همان سال در قطعه زميني به وسعت 120مترمربع كارخودرا آغاز نمود.ساختمان كتابخانه باصرف 62000ريال هزينه از محل كمك رايگان استانداري گيلان بنا گردد.كتابخانه داراي سالني با ابعاد تقريبي 5×10 متر بودودر ابتداي كار تنها 280 جلد كتاب داشت كه اهدايي مردم بود .اين تعداد در سال 1355 به 2536 جلد رسيد.كه با روش طبقه بندي الفبايي مورد استفاده قرار داشت  وبه وسيله يك كتابدار ويك سپاهي دانش اداره ميگرديد.(كتاب گيلان/جلد سوم/چاپ74)

در گذشته سقف اين مكان فرهنگي بر خلاف ساختمان هاي ديگر مسطح بود و آن را از ديگر ساختمان ها متمايز ميكرد. سخنراني علي لاريجاني رئيس مجلس درسالهاي نخستين انقلاب اسلامي در بهبوهه ي  اولين انتخابات رياست جمهوري ايران بر روي بام همين كتابخانه صورت گرفت.

ساختمان اين كتابخانه كه در مركز شهر قرار داشت پس از روي كار آمدن شوراي شهر شفت در اختيار اين نهاد قرارگرفت . تنها كتابخانه شفت در حال حاضر در حوزه هنري شفت واقع در شيخ محله فعاليت ميكند كه از مركز شهر كمي فاصله دارد.

مجتمع فرهنگي هنري شفت

اين حوزه فرهنگي هنري در سال 1380 در زميني به مساحت 2000متر مربع وبا زيربناي 568 متر مربع در "شيخ محله شفت" ساخته شد.اين مجتمع فرهنگي هنري كتابخانه اي دارد كه در سال 1383،10235 جلد كتاب داشته است.

كتابخانه احمدسرگوراب

دومين كتابخانه شفت محسوب ميشود كه در شهر احمدسرگوراب شفت قرار دارد.اين كتابخانه در سال 1380 با 2580جلد كتاب تاسيس شد.

كتابخانه كانون پرورش فكري

اين كتابخانه درسال 1383در خيابان 17شهريور و در ضيع جنوبي فرمانداري شفت افتتاح شد.بر اساس آخرين آمار كتابخانه مذكور 8069 جلد كتاب و 204 عضو دارد.كتابخانه كانون شفت در يك نوبت فعال است.

سينما

در سال 1344 با امكانات مالي بخش خصوصي ،سينما در شفت شروع به كار كرد.اين سينما تا سال 1347 فعال بود.ساختمان اين سينما،روبروي بانك صادرات كنوني قرار داشت كه اكنون ساختمان ديگري بر روي آن ساخته شده است. (تاريخ شفت/نادر افشاريان/ص156)